آب کوزه
سوره مبارکه واقعه: وَالسَّابِقُونَ
السَّابِقُونَ(10)أُوْلَئکَ الْمُقَرَّبُونَ(11)فىِ جَنَّاتِ
النَّعِیمِ(12).... بِأَکْوَابٍ وَ أَبَارِیقَ وَ کَأْسٍ مِّن
مَّعِینٍ(18)لَا یُصَدَّعُونَ عَنهَْا وَ لَا یُنزِفُونَ(19)وَ فَاکِهَةٍ
مِّمَّا یَتَخَیرَُّونَ(20)...:
وسبقت گیرندگان(10)آنان مقربین(خداوند)هستند(11)دربهشتهایی پرنعمت قرار دارند(12)....(برای آنهاآب ریخته میشود)بوسیله"کوزه های بی لوله"و"ظرفهای سفالین بادسته
ولوله"و"پیاله ای ازآب روان"(18)بواسطه آن دچار صداع(بیماری نزله+صعده)
نمی شوند و بی خرد نمی گردند(19)و میوه از آنچه انتخاب می کنند(خوردن تک
میوه ای)(20)....
سوره مبارکه واقعه:
امروزه
کمترخانواده ای یافت میشود که برای خنک کردن آب ونوشیدنیهای خودازیخ
استفاده نکند.درآب میوه فروشیهاورستورانهانیزعموماًبرای خنک کردن
نوشیدنیهای موردمصرف ازتکه های یخ استفاده میشودویخچالهای یخ سازنیزجای
خودرادرآشپزخانه هابازکرده است.ولی جالب است بدانید،تماس مستقیم یخ باآب
ومایعات،برای سلامتی مضرمیباشد؛چراکه یخ،سودازااست وآبیکه یخ درآن انداخته شود،سودازاشده وخون راغلیظ میکند.دراثرتبلیغات
نیزتصفیه کن های برقی آب هم به خانه هاراه پیداکرده اندوضمن تحمیل هزینه
فراوان دربدوخریدوبعداًخریدفیلترها،قبض های برق راهم سنگین ترازگذشته
مینمایند،درحالیکه میتوان باخریدیک کوزه گلی بدون مصرف برق آب جوشیده ولرم
شده رادرآن ریخت وبهمراه لذت بردن ازخنکی طبیعی آب کوزه که ازمکانیسم ساده
تبخیرآب ازسطح کوزه دراثروزش بادایجادمیشودازمزایای طبی کوزه که یکی
ازآنهاموادی مثل روی یاzincوسایرعناصرکمیاب
وهمچنین املاح موجوددرآن سودبرد.شایدشنیده باشیدکه یکی ازعلل ریزش مو یا
طاسی کمبود روی است و همچنین تاخیر رشد بچه ها و گاهی تشنج افراد بخصوص
اطفال در اثر کمبود همین عناصر کمیاب و املاح مفید است که به سادگی و بدون
هزینه در دسترس خانواده ها قرار می گیرد.
استفاده
از کوزه از گذشته های دور در فرهنگ مردم ما ریشه دارد. کوزه در زندگی
روزمره مردم نقش اساسی داشته و مشاغل مختلفی نیز به همین واسطه وجود داشته
است. آب درون کوزه تا ساعت ها سرد و گوارا برای نوشیدن است.جدا از ذخیره و
مصرف آب ، کوزه برای نگهداری دوغ ، شربت ، روغن و ... نیز مورد استفاده
قرار می گرفته است.
*
کوزه گر در حین ساخت کوزه به دعا و نیایش مشغول است و بعضاً اشعاری در
صفات حق تعالی بیان می کند. دمیدن یاد خدا در کوزه در اعتقاد مردم ما ریشه ی
عمیقی دارد. امروز دانشمندان ژاپنی در تحقیقات مفصل خود دریافته اند که
دمیدن ذکر خدا و جملات مثبت در آب ، باعث تغییر در مولکول های آن شده و
بسیار برای بدن مفید است همچنان که گفتن جملات ماءیوس کننده و شیطانی باعث
بهم ریختن مولکول ها شده و برای بدن مفید نمی باشد.در روایات سفارش بسیار
به خواندن دعا و گفتن ذکر الهی در هنگام نوشیدن آب شده و سلام بر لب تشنه
حضرت اباعبدالله الحسین (ع) بسیار توصیه شده است.
خواص آب کوزه:
1) دارای املاح و مواد معدنی مفید: آب
کوزه سالم ترین آبی است که دارای املاح و مواد معدنی مورد نیاز بدن است.
مخصوصا عنصر آهن (که مهمترین عنصر وجودی انسان است و کاهش آن باعث غم و
افسردگی می شود) توسط آب کوزه تامین می شود.
2)پیشگیری از بیماری- درمان بیماری: آنچه
تاکنون بدان توجه نشده آب تراوش شده از کوزه است که برای شفا و درمان
بسیاری از بیماریها از جمله برای بیماری یبوست (ام الامراض) و بیماری نزله
و.... بسیار مهم و موثر است.(مانند نقش سرم) آب درون کوزه برای پیشگیری از
بیماریها بسیار مفید است(مانند نقش واکسن).
3) خنکی مطبوع: همانگونه
که آب درون غارها مانند غار علیصدر، در تمام فصول سال، درجه حرارت ثابت 16
درجه سانتیگراد دارد، آب درون کوزه هم با درجه حرارت یکنواخت و خنک باقی
می ماند. کوزه، آب درون خود را خنک نگه می دارد و باعث گرمی و یا سرد شدن
بیش از حد آب نمی شود.
4) آب کوزه، با طعمی خوش و آشنا: آب
کوزه بسیار "گوارا و خوش نوش" است. طعم آن با فطرت و اصل جسم خاکی ما
همخوانی دارد. حتی اگر کسی تابحال آب کوزه را ننوشیده باشد، برای بار اول
طعم آب کوزه را طعمی" آشنا" حس می کند!
5) شکافنده غشاء و پوشش چربی دور سلول: همانطور
که "خاک اره" از بهترین پاک کننده چربیها و روغنهای غلیظ می باشد و مکانیک
کاران و آهنگران و... برای پاک کردن دستهای خود از آن استفاده می کنند، آب
کوزه با بدست آوردن خواص و املاح خاک کوزه، باعث می شود که پوشش و کاور و
چربی اطراف سلول، به تدریج از بین رفته و آب به درون سلولها نفوذ کند. ضمن
اینکه موجب می شود که بیش از آب خورده شده، ادرار کنیم و آب بین سلولها و
بافتها باقی نمی ماند و باعث متورم شدن بدن نمی شود.
6) از بین برنده سم مرکزی بدن: آب
کوزه، چربیها و مواد و سمهایی را که به جداره معده و مخصوصا روده ماسیده
است، از جداره آن جدا کرده و از طریق ادرار و مخصوصا مدفوع دفع می کند.
7) تصفیه کننده طبیعی: ضمنا
کوزه، مانند صافی های سرامیکی که در تصفیه آبهای خانگی و صنعتی استفاده می
شود، بهترین تصفیه کننده طبیعی و غیر شیمیایی آب است و مواد زائد و مضر آب
را به خود جذب می کند. همانطور که می دانیم برای خاک کوزه، از نوع خاصی از
خاک "رس یا رست" استفاده شده است. در کتب قدیم در مورد اثرات این خاک مفید
نوشته است: " بهترین خاکها، خاک خالص از ریگ و شوره گوگرد(طین الحر) است
از جهت پاکی، و به فارسی خاک "رست" گویند.... و چون خاک خالص(رست) را در
آبهای مغشوش و شور ریخته بگذارند ته نشین شود، اصلاح آن می کند...."
8) تسکین دردهای مفصلی
علت خنک شدن و گوارایی آب در کوزه:
کوزه
های سفالی با خاصیت نیمه تراوایی که دارند باعث می شوند که آب داخل کوزه
به بیرون درز کرده وباعث مرطوب شدن دیواره کوزه شود. زمانی که این کوزه در
داخل سایه قرار گرفته باشد آبی که در روی دیواره کوزه وجود دارد برای تبخیر
شدن از گرمای داخل کوزه استفاده می کند. تواتر این عمل دائمأ باعث سرد تر
شدن آب داخل کوزه می شود.
خاک
دی اتمز ، خاکی است که خاصیت جذب مواد و یونها را دارد. مثال برای این نوع
خاکها، خاک رس و خاک کائولن (خاک چینی ) است. خاک رس، یونهای کلسیم را جذب
می کند و یونهای سدیم را پس می دهد.به همین علت است که اگر آبی را در داخل
کوزه سفالین نگهداری کنیم، آب گواراتر می شود. یعنی در اصل، خاک رس، عمل
حذف سختی آب را انجام می دهد.
*
اشعار فارسی نیز به کوزه و کوزه گری نگاه ویژه ای دارد. و برخی مضامین
عالی در همین قالب و با تمثیل کوزه بیان شده است. مثلاً خیام در رباعیات
خود به زیبایی می گوید:
در کارگه کوزه گری رفتم دوش دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش
ناگاه یکی کوزه برآورد خروش: کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش؟
تا چند اسیر عقل هر روزه شویم؟ در دهر چه صد ساله ، چه یک روزه شویم !
در ده تو به کاسه می از آن پیش که ما در کارگه کوزه گران کوزه شویم
*
کوزه در مثال ها نیز جایگاه ویژه ای دارد. حتماً ضرب المثل معروف از کوزه
همان تراود که در اوست... را شنیده اید ! و مگر کوزه جز صداقت ، یکرنگی ،
حیات ، زلالی و زیبایی ارمغان دیگری برای ما دارد؟
در
خوردن آب خنک نیز نباید افراط شود بخصوص در کسانی که دارای زمینه
بیماریهایی مثل دیابت ، روماتیسم ، اضافه وزن و افزایش چربی های خون هستند.
