علائم مزاجهای مختلف:
1. لمس: گرمی و سردی پوست در لمس نشانة گرمی و سردی مزاج است. نرمی پوست
نشانه رطوبت و زبری و سختی پوست نشانة خشکی مزاج است. البته اینها به شرطی
صحیح است که لمس کننده معتدل باشد یا در قیاس با پوست معتدل راجع به مزاج
لمس شونده قضاوت کند.
2. چاقی و لاغری: لاغری نشانه خشکی و چاقی نشانه رطوبت است. درشتی اندام و
گوشت فراوان در افراد دموی (گرم و تر) دیده میشود و چربی در بدن نشانة
سردی و تری (بلغم) است، لذا لاغرها صفراوی و یا سوداوی هستند.
3. مو: زیادی مو، رشد سریع و رنگ سیاه آن دلیل بر گرمی مزاج است. کمی مو و
رنگ روشن آن دلیل بر سردی و مجعد بودن نشانه خشکی و موی صاف نشانه رطوبت
است.
4. رنگ بدن: سفیدی رنگ پوست بدن دلیل بر سردی مزاج و سرخی و گندمگونی آن
دلیل بر گرمی مزاج است. زردی نشانه گرمی، رنگ بادنجانی (تیرة بیروح و غیر
درخشان) دلیل بر سردی و خشکی، رنگ گچی و سربی نیز دلیل بر سردی مزاج است.
5. وضعیت اعضاء بدن: فراخی سینه، عروق برجسته و نبض قوی و درشتی مفاصل نشانه حرارت است و خلاف اینها نشانه سردی است.
6. تأثیر گرفتن از سردی و گرمی، تری و خشکی: افراد گرممزاج تحمل گرما را
ندارند و در هوای خنک راحتترند. همچنین غذاهای گرم مثل ادویه با آنها
سازگاری ندارد. ممکن است با خوردن کمی دارچین خارش بگیرند یا با خوردن چند
خرما جوش بزنند. برعکس سردمزاجان به غذا و هوای گرم بیشتر علاقه دارند.
مایل به شیرینی و گریزان از ترشی و سردیها بوده و با خوردن ترشیها ممکن
است هنگام خواب، آب از دهانشان خارج شود.
7. افعال: افراد سردمزاج در شروع یک کار مشکل دارند و به اصطلاح دیر گرم
میشوند. اما گرممزاجان کارها را بسرعت شروع میکنند. گرمی مزاج گاه باعث
شتاب زدگی و عجول بودن میگردد و این افراد ممکن است ثبات رأی نداشته
باشند. خشمگین شدن هم از علامات گرمی مزاج است اما سردمزاجان برعکس افرادی
آرام و صبور هستند.
8. فضولات دفع شده: موادی که به صورت عرق، ادرار، مدفوع و ... از انسان دفع
میشود میتواند نمایانگر حرارت و برودت مزاج باشد. این مواد در صورتی که
پُر رنگ و دارای بوی تند باشند نشانة حرارت مزاج و در صورتیکه کمرنگ و
بیبو باشند نشانة سردی مزاج هستند.
9. خواب و بیداری: زیادی خواب نشانه سردی و یا رطوبت است. کمخوابی معمولاً ناشی از گرمی و یا خشکی مزاج است.
10. وضع روحی- عصبی: قوت، سرعت و کثرت افعال مربوط به روح و اعصاب و نشانة
گرمی است. مثلاً گرممزاجان پرحرف هستند و با سرعت بیشتری صحبت میکنند در
حالیکه سردمزاجان خیلی آهسته، آرام و شمرده صحبت میکنند و کمحرفترند.
قدرت یادگیری و حافظه در گرمی مزاج بهتر میشود. یبوست باعث ثبات رأی و
رطوبت باعث انعطافپذیری میشود. سردی مایة ترس و گرمی مایة شجاعت است.