خبر آیا گل های رز روز ولنتاین شما با روش های سبز تهیه شده است؟
□ گری اسمیت
چکیده:
با فرا رسیدن روز ولنتاین، خرید شکلات، الماس و جواهر به همراه یک شاخه گل رز، به یک رسم فراگیر تبدیل شده، اما احتمالاً اکثر ما از واقعیت‌های تلخ فراسوی تولید این هدایا اطلاع چندانی نداریم. نویسنده این مقاله با اشاره به شرایط کنونی بازار گل و گیاه که استثمار زنان و کودکان کشورهای فقیر تولیدکننده، استفاده از انواع آفت‌کش‌ها و حشره کش‌های سمی خطرناک، ابتلای کارگران این صنعت به انواع بیماری‌های شغلی خطرناک، بهره‌گیری از کودهای تقویتی شیمیایی، برهم خوردن تنوع زیستی گل‌ها و کاشت گسترده بذرهای ترا ریخته، بخشی از واقعیت‌های این کسب و کار تجاری پررونق است. بدین ترتیب حمایت مصرف‌کنندگان از شرکت‌های بهره‌گیرنده از روش‌های تجارت منصفانه، می‌تواند به گسترش عدالت و بهبود شرایط کاری کارگران بخش گل و گیاه، کمک شایانی کند.
آیا گل های رز روز ولنتاین شما با روش های سبز تهیه شده است؟
امروز چهاردهم فوریه است و تنها کار باقی‌مانده شما، خرید چند شاخه گل رز برای گذاشتن بر روی شکلات‌های خریداری شده، برای تقدیم به معشوقتان خواهد بود. و تلاش می‌کنید هدیه‌ای که برای او تهیه کرده‌اید، چشم گیر و جذاب و به یاد ماندنی باشد. از صمیم قلب هم دوست دارید که چشمان معشوق شما، با دیدن هدیه‌اش، از شادمانی برق بزند. اما برای چند لحظه صبر کنید: «آیا چنین کاری نشانه‌ای از عشق‌ورزی و یا یک کار نفرت‌آور است؟.»
روز ولنتاین (یا روز عشاق)، زمانی برای خرید شکلات‌ها، گل‌ها و یا احتمالاً جواهرآلات الماس نشان است. اما هر یک از این هدایای نشانگر عشق شما، ممکن است تاریخچه‌ای غم‌انگیز، غیرانسانی و ناپایدار به همراه داشته باشد. در تولید شکلات‌های بسته‌بندی شده در جعبه‌هایی پرزرق و برق، ممکن است از کودکان کار به صورتی برده وار استفاه شده باشد، جواهرات قیمتی و تزیینی خریداری شده توسط شما احتمالاً به بهای شعله‌ورتر شدن آتش جنگ‌های خونبار داخلی به دست آمده باشد، (چرا که سال‌هاست از سنگ‌های الماس به عنون بهترین دوستان چریک‌های شورشی یاد می‌شود) و یا اینکه گل‌های زیبای شما به انواع حشره‌کش‌های شیمیایی سمی آلوده باشد.
براساس آمار جامعه گیاه شناسان آمریکایی (SAF)، تنها در ایالات متحده، همه ساله در این روز، بیش از صد و هفتاد و پنج میلیون شاخه گل رز کاشته، پرورش و برداشت شده تا پس از طی مسافتی چند صدمایلی، تقاضاهای موجود در بازار پررونق تجاری این روز را تأمین کند. اما من از شما می‌خواهم که در هنگام خرید چند شاخه گل رز مورد علاقه‌تان برای هدیه دادن، بیش از پیش دقت کنید، چرا که با احتمالی زیاد، در ساخت این عطریات از انواع حشره‌کش‌ها و علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌های خطرناک استفاده شده است. یک نکته جالب توجه اما غم‌انگیز این است که اکثر فروشندگان از چنین شرایطی، به عنوان یک حسن برای کالاهایشان نام می‌برند. خانم دکتر الیزابت گویلت در کتاب «راهنمای مصرف سبز» خود از همه می‌خواهد که حتی‌الامکان به غنچه و گل‌های فروخته شده در بازارها دست نزنند، آنها را به صورت خود نزدیک نکنند، از بو کردن آنها خودداری کنند و حتماً پس از دست زدن به این گل‌ها، دستان خود را به دقت بشویند.
آیا می‌توان خانم گویلت را به وسواس و یا سخت‌گیری متهم کرد؟ برای توضیح بیشتر این موضوع، باید یادآور شوم که وی سال‌هایی متمادی از عمر خود را به بررسی دلایل شیوع گسترده سقط جنین، تولد نوزادهای نارس و یا دچار معلولیت‌های مختلف و همچنین مرگ غیرعادی جنین‌ها و نوزادهای مادران مکزیکی شاغل در مزارع پرورش گل و گیاهی که بخش اعظم تولیدات آنها به بازارهای ایالات متحده صادر می‌شود، اختصاص داده است.اکثر این مادران به همراه فرزندانشان در این مزارع به کار می‌پردازند و علاوه بر آن، آثار حشره‌کش «ارگانوفسفات» در رحم اکثر این مادران، در سطحی نگران کننده، مشاهده و اندازه‌گیری شده است. همان‌طور که آقای آمی استیوارت در کتاب خود با عنوان «اطمینان به گل‌ها» اشاره می‌کند، فروش گل‌های رز، لاله و میخک، به یک کالای تجاری پرسود در بازارهای جهانی تبدیل شده‌اند. وی می‌نویسد: «این گل‌ها در لابراتوارها و آزمایشگاه‌های مدرن و پیشرفته تولید می شوند، در لوله‌های آزمایش مورد بررسی قرار می‌گیرند، در کارخانه‌ها رشد پیدا می‌کنند، توسط ماشین‌هایی ویژه برداشت می‌شوند، در جعبه‌های مخصوص چیده شده و سپس با هواپیماها و کامیون‌ها در سراسر قاره آمریکا توزیع می‌شوند.» و بدین ترتیب رایحه گل‌های سوسن موجود در بازار، به انواع مواد سمی مختلفی آغشته است که حتی با وجود طی کردن این مسیر طولانی و دور و دراز، همچنان آثار بیماری‌زا و مرگ‌آور خود را به همراه دارند. نباید فراموش کرد که به دلیل حمل و نقل طولانی این گل‌ها به وسیله انواع کشتی‌ها، هواپیماها، قطارها و کامیون‌ها و مصرف حجم عظیمی از انواع بنزین، گازوییل و زغال‌سنگ، ما اتمسفر کره زمین را نیز با انواع گازهای سمی و خطرناک آلوده‌تر می‌کنیم.
صنعت پرورش گل‌های تزیینی؛ یک تجارت جهانی در حال رشد
براساس گزارش انتشار یافته از سوی دفتر آمارهای ملی ایالات متحده، آمریکایی‌ها در سال گذشته بیش از چهار صد میلیون دلار برای خرید گل هزینه کرده اند. تنها در سال 2005 میلادی، شهروندان آمریکایی حدود یک میلیارد و پانصد میلیون شاخه گل رز خریداری کرده‌اند. نود و سه درصد محصولات این بازار وارداتی بوده و کلمبیا و اکوادور بیشترین حجم صادرات این گل‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.اما در مزارع پرورش گل کلمبیا که شصت درصد گل‌های به فروش رفته در بازار آمریکا را پرورش می‌دهند، چه اتفاقاتی روی می‌دهد؟
چندین انجمن حمایت از تجارت منصفانه، یادآوری می‌کنند که استفاده از انواع آفت‌کش‌های شیمیایی، بذرهای تراریخته، بدرفتاری با کارگران و اخراج آنان در صورت دست زدن به هر گونه اعتصاب و یا اعتراض به شرایط شغلی و عدم رعایت استانداردهای ایمنی در استفاده از علف‌کش‌ها و حشره کش‌ها و آفات گیاهی در این مزارع، به شدت رواج دارد. از سوی دیگر، ابتلا به بیماری‌های شغلی نظیر آسم، التهابات و حساسیت‌های پوستی، سقط جنین، زایمان زودرس، به دنیا آوردن فرزندان ناقص‌الخلقه، مشکلات تنفسی و بیماری‌های مختلف خونی، بخش جدانشدنی زندگی این کارگران فقیر است.
به علاوه، صاحبان این مزارع برای کاهش حقوق‌های پرداختی و افزایش ساعات کار، به استخدام گسترده زنان روی آورده‌اند که طبیعتاً آنان در معرض ابتلا به انواع بیماری‌های مختلف مرگبار هستند. هم اینک بیش از دو سوم این کارگران با بیماری‌های مختلف شغلی دست و پنجه نرم می‌کنند و در عین حال، هفتاد درصد آنها زن هستند. در اکوادور، بیست درصد کارگران را دختران نوجوان تشکیل می‌دهند و گفته می‌شود که در آستانه روز ولنتاین، آنان باید ساعات بیشتری (حدود بیست ساعت در هر روز) به کار بپردازند تا گل‌های رز مورد نیاز بازار را تأمین کنند.
کارگران بیمار به دنبال عدالت
در دسامبر سال 2003 میلادی، صدها کارگر کلمبیایی به دنبال واژگون شدن یک واگن حامل ماده شیمیایی یک کارخانه تولید گل، مسموم و یا روانه بیمارستان شدند. انجمن صادرکنندگان گل گزارش کرده که از میان سیصد و هشتاد و چهار کارگر آسیب دیده، تنها چند نفر در بیمارستان بستری شدند و با وجود بیماری‌هایی نظیر سر دردهای شدید، اسهال، التهابات داخل و اطراف دهان، ضعف عمومی و احساس تهوع در میان بقیه، هیچ اقدام درمانی قابل توجهی برای آنها انجام نشد.
وزارت بهداشت کلمبیا اعلام کرد که نه حشره کش مختلف در مزارع پرورش گل نظیر «دورسبان» و «لورسبان» مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آنها از ماده بسیار سمی «کلروپیریفوس» ساخته شده در شرکت «دو اگروسانیس»، بهره‌گیری می شود.
در سال‌های اخیر، چند نهضت اجتماعی در جهت تشویق مصرف کنندگان به خرید گل‌های تهیه شده با روش‌های منصفانه آغاز شده که پاسخ گو کردن ابر شرکت‌های «وال مارت»، «دل»، «کوستکو»، «اف‌تی‌دی» و «سیف وی»، در کانون توجه رهبران آنها قرار دارد.
به دنبال خرید گزینه‌های دیگر
کارشناسان حوزه گل و گیاه با توجه به کشت چند گونه محدود گل در بازار، معتقدند که تنوع گونه‌های گل در معرض خطر قرار دارد. هر یک از آمریکایی‌ها سالانه بیست و شش دلار برای خرید گل هزینه می‌کند که البته در مقایسه با سرانه صد و یک دلاری مردم سوئیس، بسیار کمتر است.
به هرحال، در سال‌های اخیر، سهم گل کاران آمریکایی در این بازار شش میلیارد دلاری رفته رفته رو به افزایش بوده و البته سهم گیاهان تولید شده با استفاده از روش‌های طبیعی و دوست با محیط زیست، به سرعت رو به فزونی است. هر چند از سال‌ها پیش، اروپایی‌ها این روش‌های پایدار را مورد توجه قرار داده‌اند.
ولنتاینی برای کارگران صنعت گل
یک مؤسسه حامی عدالت اجتماعی در کلمبیا، روز چهاردهم فوریه را روز کارگران شاغل در صنعت گل و گیاه، نام گذاری کرده است. آنان باید در محیط‌هایی آلوده و نامناسب به کار بپردازند و در عین حال حقوقی بسیار اندک نیز دریافت می کنند. از سوی دیگر، به دلیل فقدان پوشش‌های مناسب بیمه‌ای و درمانی، گسترش فقر و فقدان آموزش‌های لازم، این کارگران خیلی زود به ضعف بدنی و بیماری مبتلا و اخراج می‌شوند.
روز ولنتاین در حقیقت، بهانه‌ای برای همدلی و همراهی و عشق ورزیدن به دیگران است و اگر بخواهیم همچون پروانه‌ای زیبا، دامنه این احساسات رومانتیک را گسترش دهیم، می‌توان زندگی نوینی را در دنیای امروز، بنیان نهاد. لذا در این روز، با اطمینان از اینکه رزهای قرمز خریداری شده شما از روش‌های منصفانه و طبیعی به دست آمده، لذت بیشتری ببرید. بی‌تردید با حمایت از این روش‌ها، ما به گسترش عدالت کمک شایانی خواهیم کرد.